10نکته ضروری صورت معاملات فصلی یا گزارش فصلی 💸
مقدمه
صورت معاملات فصلی می تواند در شفاف سازی امور مالی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیق گروه اول و همچنین پیش بینی درآمد مالیاتی نقش بسیار موثری داشته باشد. تاریخچه گزارش فصلی به سال 1373 برمیگردد. قانون گذار در این سال مطابق با ماده 85 قانون وصول درآمد دولت تعیین کرد که اشخاص دارای کد اقتصادی باید صورت حساب های خود را ارائه نمایند. در این صورت حساب ها نیز باید تمامی اطلاعات خریدار و فروشنده به ویژه کد اقتصادی آن ها درج شود.
اطلاعات این گزارشات به صورت دوره ای هر سه ماه یکبار به سازمان مالیاتی تحویل داده می شد. این موضوع تا سال 1380 ادامه پیدا کرد و در سال 1380 دستورالعمل اجرایی مطابق با ماده 169 مکرر قانون مالیات مستقیم در دامنه اجرایی الزامی تصویب شد. امروزه نیز تمامی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی گروه اول ملزم به تهیه گزارش فصلی هستند. در ادامه شما را با ضروری ترین نکات در رابطه با صورت معاملات فصلی به طور کامل آشنا خواهیم کرد.
آیا به دنبال حل مشکلات مالیاتی کسب و کارتان هستید؟🚀 با ما تماس بگیرید و از تخصص ما در زمینه مالی و مالیاتی بهرهمند شوید.
شرکت رهپویان حسابگران ایرسا، تیمی متخصص و حرفهای از حسابداران و مشاوران مالی با بیش از بیست سال تجربه، آمادهایم به شما در مسائل مالیاتی کمک کنیم.💸
صورت معاملات فصلی چه زمانی ارائه می گردد؟
معاملات فصلی شامل تمامی تبادلات مالی فعالان اقتصادی در طول یک فصل می شود. این مراودات شامل اطلاعات خرید و فروش، قراردادهای پیمانکاری، بازرگانی و حق العمل کاری، معاملات ارز و سکه، اجاره و همچنین واردات و صادرات می گردد. بر اساس قانون 169 مکرر قانون گزارش فصلی معاملات مودیان تهیه و ارسال گزارشات فصلی موظف به رعایت موارد زیر می باشند.
- صدور انواع صورتحساب در معاملات
- نگهداری نمودن اسناد، دفاتر و مدارک مرتبط با تمامی معاملات
- ارسال نمودن فهرست معاملات و همچنین قراردادهای خود در زمان تعیین شده
صورت معاملات فصلی یک گزارش معاملاتی می باشد که تمامی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی گروه اول باید آن را تهیه نمایند. البته افرادی که با استفاده از مجوز قانونی معامله انجام می دهند از این قاعده مستثنی هستند. قطعات خودرو، ارزهای دولتی و دیجیتالی، مواد اولیه تولید کالا و … جزو مواردی هستند که خرید و فروش آن ها باید گزارش داده شود.
از طرفی تمامی خرید و فروش ها بدون در نظر گرفتن محل استفاده و یا تامین آن ها نیز باید گزارش شوند. با توجه به این موضوع واردات و صادرات نیز جزو این نوع معاملات محسوب می گردند و باید برای آن ها گزارش فصلی تهیه شود.
مشاهده ویدیو های آموزشی مالی و مالیاتی شرکت رهپویان حسابگران ایرسا به صورت رایگان 👈👈👈 کلیک کنید
موارد معافیت از گزارش فصلی
یکی از سوالات رایج در خصوص تهیه و ارسال معاملات فصلی موارد معافیت از آن است. به طور کلی افرادی که مشمول قوانین اجرایی در ماده 169 مکرر قانون مالیات مستقیم نباشند الزامی برای تهیه گزارش فصلی ندارند. با توجه به موضوع تبصره 3 در آیین نامه اجرایی با شماره 220/3949/46378 برای مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می گردد، نیازی به تهیه گزارش فصلی نمی باشد.
- برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار، سهم الشرکه و سهام نیازی به صورت معاملات فصلی نمی باشد. حتی اگر معاملات حق تقدم سهم الشرکه و سهام انجام شود نیز نیازی به گزارش فصلی نیست.
- سود دریافت شده از بانک ها و موسسات اعتباری بابت سرمایه گذاری نیز شامل گزارش فصلی نیستند. از طرفی کارمزد پرداختی به بانک ها نیز معاف از این گزارش می باشند.
- هرگونه پرداخت و دریافت حق عضویت در گروه های حرفه ای که دارای مجوز از مراکز ذیصلاح می باشند نیز مشمول این گزارش نیستند. مانند حق عضویت در اتاق بازرگانی
- جوایز، هدایای بلاعوض و همچنین کمک ها نیز از ارائه گزارش فصلی معاف هستند.
- از طرفی مالیات دستمزد و حقوق در قانون مالیات های مستقیم از تهیه و ارسال صورت معاملات فصلی معاف می باشند.
- جرایم و همچنین خسارت ها در کنار انواع مالیات و عوارض حق ثبت، حقوق گمرکی و همچنین حق تمبر مالیاتی نیز معاف از ارسال گزارشات فصلی هستند.
- پرداخت شارژ ساختمان در ساختمان محل کار و آبونمان های پرداختی از دیگر موارد معافیت از گزارشات فصلی می باشند.
- بیمه تامین اجتماعی، هزینه حقوق، استهلاک و وام های بانکی نیز از ارائه صورت معاملات فصلی معاف هستند.
نکته: توجه داشته باشید که معافیت از خدمات و کالا ارتباطی با معافیت از گزارشات فصلی ندارد. بنابراین معافیت از کالا و یا خدمات موجب نمی شود تا از ثبت اسناد معامله های فصلی نیز معاف شوید.
اطلاعات درج شده در صورت معاملات فصلی
بخشی از اطلاعات معاملاتی و همچنین هویتی اشخاص حقوقی باید در سامانه معاملات فصلی درج شود. این اطلاعات شامل شناسه ملی، اطلاعات تماس، آدرس و تمامی اطلاعات در رابطه با معاملات اشخاص می شوند.
بنابراین معاملات دارایی ها، واردات، صادرات، خدمات، حق العمل کاری، مدیریت پیمان، اطلاعات کارفرما در قراردادهای بلندمدت، فعالیت های ساخت و ساز، فروش املاک و … نیز باید به صورت تفکیک شده گزارش شوند. اطلاعات مرتبط با مجوزها، سرمایه، میزان اعتبار، ارزش افزوده و دارایی ها نیز از دیگر اطلاعات درج شده در این گزارشات محسوب می شوند.
نکته: ارائه گزارشات فصلی یکی از مهم ترین ابزارهای شفاف سازی مالی و مالیاتی است که برای پیشگیری از فرارهای مالیاتی و کتمان درآمد اشخاص مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرد.
چگونگی تهیه و ارسال گزارش فصلی
برای ارسال نمودن صورت معاملات فصلی می توان به دو روش آنلاین و آفلاین اقدام کرد. نکته قابل توجه این است که ارسال گزارشات تنها به صورت غیرحضوری بوده و شما می توانید در هر زمان که اراده نمایید گزارشات فصلی را ارسال کنید.
پس از ثبت نمودن اطلاعات مربوط به گزارشات در سامانه الکترونیکی مرتبط با صورت معاملات می توانید روش مورد نظر خود را برای ارسال گزارشات انتخاب نمایید. در نهایت نیز گزینه “ثبت نهایی” را انتخاب کرده و صورت معاملات را ارسال کنید. توجه داشته باشید که پس از ارسال صورت معاملات و انتخاب گزینه ثبت نهایی، تنها یک بار امکان ویرایش اطلاعات وجود دارد.
برای ارسال گزارش معاملات فصلی با استفاده از روش آنلاین باید گزارش خود را در سامانه مالیاتی وارد نمایید. برای این کار تمامی مراحل و اطلاعات مورد نیاز صورت معاملات را به طور دقیق و درست وارد کنید و سپس با طی نمودن تمامی مراحل گزارش خود را ثبت نمایید.
در روش آفلاین نیز باید گزارش خود را با استفاده از نرم افزار TTMS ارسال نمایید. برای این کار باید در ابتدا فایل به روز شده نرم افزار TTMS را از طریق سایت سازمان امور مالیاتی دانلود کرده و آن را نصب کنید. یک نسخه از فایل را به صورت اکسل دانلود کرده و از آن کپی تهیه کنید. سپس نام آن را به گزارش مورد نظر خود تغییر دهید.
روی آیکون برنامه TTMS کلیک کرده و گزینه “اطلاعات سال 96 به بعد” را انتخاب نمایید. پس از انتخاب فایل مورد نظر سایر منوها قابل استفاده بوده و فعال می شوند. نوع گزارش مورد نظرتان را از قسمت “انتخاب فایل و ورود اطلاعات” انتخاب کنید و اطلاعات را تکمیل نمایید. در نهایت نیز اطلاعات شرکت را وارد کرده و فایل را ذخیره نمایید. پس از اطمینان از صحت اطلاعات گزارش آنلاین شده و فایل را در سامانه مالیات مودیان بارگذاری کنید.
نکته: برای ثبت گزارش معاملات فصلی باید در ابتدا نام کاربری و رمز عبور تهیه کنید و سپس از طریق پنل کاربری خود گزارش فصلی را ثبت نمایید.
جرایم مرتبط با معاملات فصلی
در صورتی که مودیان برای عدم شفاف سازی سود سالانه خود در ارسال گزارش معاملات فصلی کوتاهی کنند، هنگام رسیدگی مالیاتی دچار مشکل خواهند شد. زیرا در گزارشات مالیاتی مشخص می شود که گزارش های ارسالی کمتر از معاملات واقعی آن ها می باشد.
از طرفی نشان دهنده این است که مودیان به عمد گزارش معاملات خود را مخفی کرده و آن ها را اعلام نکرده اند. این موضوع موجب می شود تا علاوه بر جریمه عدم ارسال گزارش فصلی، مودیان موظف به پرداخت جریمه کتمان درآمد شوند. نکته قابل توجه این است که جریمه کتمان درآمد غیر قابل بخشش بوده و باید به طور کامل پرداخت شود.
بر اساس تبصره 3 در ماده 169 مکرر قانون مالیات در صورتی که مودیان در ارسال گزارشات معاملاتی خود کوتاهی کنند، مشمول پرداخت جریمه خواهند بود. اگر مودیان گزارش فصلی خود را ارسال نکنند باید دو درصد از کل مبلغ را به عنوان جریمه پرداخت نمایند.
از طرفی عدم درج کد اقتصادی خود و طرف معامله نیز مشمول پرداخت جریمه می گردد. توجه داشته باشید که درج کد اقتصادی خود برای دیگران و یا برعکس نیز شامل جریمه می شود. مبلغ جریمه در نظر گرفته شده برای این تخلف نیز دو درصد می باشد. اگر مودیان گزارش خود را در مهلت تعیین شده ارسال نکنند نیز باید یک درصد از مبلغ معامله را به عنوان جریمه پرداخت کنند.
نکته: اگر اصلاح گزارش معاملات فصلی در مهلت تعیین شده انجام گردد، شامل پرداخت جریمه نمی شود.
نکات کلیدی در معاملات فصلی
از ضروری ترین و کلیدی ترین نکات در رابطه با گزارشات معاملات فصلی عبارتند از:
- حد نصاب معاملات
حد نصاب در معاملات مبلغی می باشد که سالانه وزارت امور دارایی و اقتصادی تعیین می نماید. با توجه به این قانون مودیان ارسال گزارشات فصلی می توانند 5 درصد از مبلغ معاملات کوچک خود را به صورت تجمیعی درج نمایند.
- مهلت تعیین شده برای ارسال گزارش فصلی
ارسال گزارشات فصلی باید هر سه ماه یک بار انجام شود. بنابراین مودیان باید در طول مدت زمان تعیین شده به عنوان مهلت ارسال، گزارش فصلی خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند. بر اساس ماده 10 آیین نامه اجرایی در ماده 169 مکرر قانون مالیاتی مهلت تهیه و ارسال گزارش فصلی سه ماهه تا 1 ماه و نیم (45 روز) پس از اتمام فصل امکان پذیر است.
البته توجه داشته باشید که مطابق با ماده 444 در قانون آیین دادرسی اگر روز آخر مهلت ارسال معاملات فصلی تعطیل رسمی باشد، جزو روزهای مهلت تحویل محسوب نمی شود. بنابراین مهلت ارسال گزارشات فصلی 45 روز کاری در نظر گرفته می شود.
- مشمولان ارسال گزارشات فصلی
بر اساس تبصره 3 در ماده 169 قانون مالیات مستقیم، افراد زیر مشمول ارائه گزارشات فصلی می باشند.
تمامی اشخاص حقوقی که صاحب شغل می باشند مطابق با ماده 2 آیین نامه اجرایی در گروه بندی مودیان گزارش فصلی قرار می گیرند. البته توجه داشته باشید که صاحبان مشاغل در صورتی که مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده باشند، تنها زمانی که جزو گروه اول مالیات باشند مشمول ارسال گزارشات فصلی می شوند.
- تفاوت گزارشات فصلی با ارزش افزوده
ارزش افزوده و صورت معاملات فصلی با یکدیگر متفاوت هستند. اطلاعات در مالیات ارزش افزوده به شکل اظهارنامه ارسال می گردد. در صورتی که معاملات فصلی به شکل گزارش ارسال می شوند. از طرفی ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم بوده و گزارش فصلی شامل مالیات های مستقیم می گردد.
در اظهارنامه مربوط به ارزش افزوده مودیان باید مابه التفاوت را نیز پرداخت نمایند. در صورتی که گزارشات فصلی شامل هیچ هزینه ای نمی شود. اگر مودیان فعالیت مالی نداشته باشند، ملزم به ارسال گزارش فصلی نیز نیستند. اما ارسال اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده حتی اگر فعالیت مالی انجام نشود الزامی است.
سوالات متداول
از رایج ترین سوالات در رابطه با گزارش معاملات فصلی می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- تجمعی و تجمیعی در ارسال معاملات فصلی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
از جمله کلماتی که هنگام ارسال گزارش معاملات فصلی با آن ها مواجه خواهید شد تجمعی و تجمیعی است. زمانی که شما در طول فصل از یک فروشنده خرید کرده باشید گزارش فصلی خود را به صورت تجمعی در یک ردیف ارسال خواهید کرد. اما در صورتی که چندین خرید از چند فروشنده متفاوت داشته باشید، باید گزارش فصلی خود را به شکل تجمیعی و در چند ردیف ارسال نمایید.
- مهم ترین شرط تهیه و ارسال گزارش فصلی چیست؟
مهم ترین شرط برای تایید گزارشات فصلی، مطابقت آن ها با اظهارنامه ارزش افزوده و عملکرد آن است. به طور مثال مبلغ مذکور در گزارش فصلی باید با مبلغ در اظهارنامه ارزش افزوده مطابقت داشته باشد.
- گزارش فاکتور برگشتی به چه صورت در گزارش فصلی درج می شود؟
در ابتدا باید فاکتور برگشتی را به عنوان یک فاکتور جدید برگشت خورده ثبت نمود و سپس گزینه “برگشتی” را انتخاب کرد.
- وضعیت صورتحساب ها با توجه به حد نصاب چگونه است؟
اگر فاکتورهای اشخاص حقوقی کمتر از مبلغ حد نصاب باشد، باید گزارش معاملات فصلی به شکل تجمعی ثبت نمایند. اگر مبلغ صورتحساب بیشتر از حد نصاب معاملات باشد، باید گزینه مشمول نظام مالیاتی را انتخاب کرده و سپس مجموع فاکتورهای خرید خود را ثبت نمایند.
