ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1403
اظهارنامه مالیاتی چیست؟ ارسال، ثبت و تنظیم اظهارنامه مالیاتی در سال 1403
اظهارنامه مالیاتی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای مالیاتی برای افراد و شرکتها، نقشی حیاتی در اعلام درآمدها، هزینهها و تعهدات مالی ایفا میکند. در این مقاله، به بررسی مفهوم اظهارنامه مالیاتی، روشها و مراحل ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1403، همچنین نحوه ثبت و تنظیم آن پرداخته میشود.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی، سندی است که توسط اشخاص حقوقی و حقیقی ارائه میشود تا درآمدها، هزینهها، اعمال مالیاتی و مسائل مالی دیگر خود را به مراجع مالیاتی اعلام کنند. این سند برای هر دوره مالی تهیه و ارسال میشود و اطلاعات دقیق و صحیحی از وضعیت مالی فرد یا شرکت ارائه میدهد. اطلاعات درج شده در اظهارنامه مالیاتی موارد زیر را دربر میگیرد:
- اطلاعات هویتی مودی (نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و …)
- نوع فعالیت شغلی
- میزان درآمد و هزینهها
- معافیتها و تخفیفات مالیاتی
- محاسبه مالیات بر درآمد
درواقع اظهارنامه مالیاتی فرمی است که به وسیله آن، اشخاص حقیقی و حقوقی موظف هستند اطلاعات مربوط به درآمد، هزینهها و سایر موارد مرتبط با فعالیت مالی خود را در یک سال مالی به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. هدف از ارائه اظهارنامه مالیاتی، محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص و کمک به دولت در جهت تنظیم سیاستهای اقتصادی و برنامهریزی برای توسعه کشور است.
اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی
به طور کلی، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران یا خارج از ایران به فعالیت اقتصادی میپردازند و از این طریق کسب درآمد میکنند، موظف به تهیه، تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی هستند. مصادیق اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی عبارتند از:
اشخاص حقیقی مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی
- صاحبان مشاغل: شامل کسبه، پزشکان، وکلا، مهندسان، مشاوران، هنرمندان و …
- سایر اشخاص حقیقی: شامل دریافتکنندگان اجاره و …
اشخاص حقوقی مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی
- شرکتها: شامل شرکتهای سهامی، با مسئولیت محدود، تضامنی و …
- موسسات: شامل موسسات غیرتجاری، موسسات آموزشی، درمانی و …
- انجمنها: شامل انجمنهای صنفی، علمی، ورزشی و …
- بنیادها: شامل بنیادهای خیریه، فرهنگی و …
اشخاص حقیقی که در سال مالی فقط از طریق کارمندی یا مستمریبگیری، درآمد کسب کردهاند و مجموع درآمد آنها از سقف معافیت مالیاتی سالانه بیشتر نباشد و اشخاص حقیقی که در سال مالی فقط از طریق کشاورزی و دامپروری درآمد کسب کردهاند از ارائه اظهارنامه مالیاتی معافند.
انواع اظهارنامه مالیاتی
بر اساس نوع فعالیت و درآمد کسب شده، اظهارنامههای مالیاتی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند:
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی:
این نوع اظهارنامه که برای صاحبان مشاغل، کسبه، پزشکان، وکلا و … به کار میرود، بر اساس نوع فعالیت و میزان درآمد، به سه گروه شغلی اول، دوم و سوم تقسیم میشود. اطلاعات مربوط به درآمدها، هزینهها، معافیتها و تخفیفات مالیاتی در این اظهارنامه درج خواهد شد.
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی:
این نوع اظهارنامه برای شرکتها، موسسات و … به کار میرود و در آن اطلاعات مربوط به فعالیتهای اقتصادی، سود و زیان، مالیات بر ارزش افزوده و … درج میشود.
اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک:
این اظهارنامهها برای مالکان املاک و مستغلات که از طریق اجاره آنها کسب درآمد میکنند، به کار میرود. اطلاعات مربوط به اجاره بها، هزینههای مربوط به ملک و … در این اظهارنامه ارائه میشود.
اظهارنامه مالیات بر درآمد اتفاقی:
برای درآمدهایی که از طریق فعالیتهای غیرمعمول مانند معاملات ملکی، بورس و … به دست میآید، به کار میرود. اطلاعات مربوط به نوع فعالیت، میزان درآمد و … در این اظهارنامه درج میشود.
اظهارنامه انحلال اشخاص حقوقی:
پس از انحلال شرکت یا موسسه، برای تسویه حساب مالیاتی، این نوع اظهارنامه را باید به سازمان امور مالیاتی ارائه کرد. اطلاعات مربوط به داراییها، بدهیها، سود و زیان انباشته و … در این اظهارنامه ارائه میشود.
اظهارنامه مالیات بر ارث:
وراثی که از متوفی ارث دریافت میکنند، نیاز به ارائه این اظهارنامه دارند و لازم است در آن اطلاعات مربوط به اموال و داراییهای موروثی، وراث و … را درج کنند.
اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده:
اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده برای فعالان اقتصادی که مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده هستند، به صورت فصلی (هر سه ماه یکبار) ارائه میشود. اطلاعات مربوط به خرید و فروش، مالیات بر ارزش افزوده پرداختی و دریافتی و … در این اظهارنامه درج میشود.
اظهارنامه مالیات بر عملکرد چیست؟
اظهارنامه مالیاتی عملکرد فرمی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی برای اعلام درآمدها، هزینهها، معافیتها و تخفیفات مالیاتی خود در یک دوره مالی مشخص (معمولاً یک سال) به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه میشود. هدف از ارائه اظهارنامه مالیاتی عملکرد در این موارد خلاصه میگردد:
- محاسبه مالیات بر درآمد
- ایجاد شفافیت در معاملات اقتصادی
- کمک به دولت در برنامهریزی اقتصادی
تفاوت اظهارنامه مالیاتی عملکرد با دیگر اظهارنامههای مالیاتی:
اظهارنامه مالیاتی عملکرد برای محاسبه مالیات بر درآمد استفاده میشود، در حالی که اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده پرداختی و دریافتی در معاملات بکار میرود. از طرفی اظهارنامه مالیاتی عملکرد به صورت سالانه ارائه میشود، در حالی که اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده به صورت فصلی تحویل میگردد. همچنین اظهارنامه مالیاتی عملکرد و ارزش افزوده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ارزش افزوده ارائه میشود.
نحوه تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1403
بر اساس بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور، مودیان مالیاتی میتوانند به دو روش اظهارنامههای مالیاتی خود را ارسال کنند. درواقع، در حال حاضر ارسال اظهارنامه مالیاتی به یک صورت امکانپذیر است:
ارسال الکترونیکی اظهارنامه مالیات بر عملکرد
این روش به دلیل مزایای متعددی که دارد، به عنوان روش پیشفرض و مورد تأکید سازمان امور مالیاتی کشور است. مزایای ارسال الکترونیکی را میتوان عدم نیاز به مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی، صرفهجویی در زمان و هزینه، امکان پیگیری وضعیت اظهارنامه به صورت آنلاین و کاهش احتمال بروز خطا دانست.
بنابراین بعد از راهاندازی درگاه خدمات مالیاتی، همچنان امکان ارسال اظهارنامه بهصورت آنلاین وجود دارد بهدلایلی که ذکر شد و باوجود الزام ثبت نام تمامی مودیان در سامانه و درج اطلاعات مربوط به عملکرد مالی خود در آن، ارسال الکترونیکی هم برای سازمان امور مالیاتی و هم برای مودیان روش بهتر و پیشنهادی محسوب میشود.
ثبت نام در درگاه خدمات سازمان امور مالیاتی برای ارسال اظهارنامه
برای ارسال، تنظیم و تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی نیاز به ثبت نام یا پیش ثبت نام در سامانه my.tax.gov.ir دارید. مراحل ثبت نام در سامانه my.tax.gov.irعبارتند از:
- مراجعه به سامانه tax.gov.ir
- انتخاب گزینه “ثبت نام”
- انتخاب نوع مودی (حقیقی یا حقوقی)
- وارد کردن اطلاعات هویتی و مدارک مورد نیاز
- دریافت کد کاربری و رمز عبور
پس از ثبت نام، میتوانید با استفاده از کد کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه شده و بعد ازتشکیل پرونده مالیاتی و ثبت نام ،نسبت به ارسال، تنظیم و تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنید.
مراحل ارسال، ثبت و تنظیم ارسال اظهارنامه عملکرد به صورت الکترونیکی
بعد از راهاندازی درگاه خدمات مالیاتی، این سامانه به عنوان تنها گزینه برای ارسال الکترونیکی اظهارنامه مالیاتی در نظر گرفته شده است و ارسال اظهارنامه از طریق سایت سازمان امور مالیاتی دیگر امکانپذیر نیست. درگاه خدمات مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir درگاهی است که سازمان امور مالیاتی کشور برای ارائه خدمات الکترونیکی به مودیان مالیاتی راه اندازی کرده است. نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی در سامانه مودیان:
ورود به سامانه:
به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کنید. با استفاده از کد ملی و رمز عبور خود وارد سامانه شوید. در صورت فراموشی رمز عبور، می توانید از گزینه “بازیابی رمز عبور” استفاده کنید.
انتخاب گزینه “ارسال اظهارنامه”:
از منوی سمت راست سامانه، گزینه “ارسال اظهارنامه” را انتخاب و نوع اظهارنامه مورد نظر خود را انتخاب کنید
تکمیل فرم اظهارنامه:
فرم اظهارنامه را با دقت و صحت کامل تکمیل کنید. دقت داشته باشید که از اطلاعات صحیح و مستندات معتبر استفاده کرده و در صورت نیاز، حتما از راهنمای موجود در سامانه استفاده کنید.برای اشخاص حقیقی امکان انتخاب بین فرم تبصره ماده ۱۰۰ و اظهارنامه مالیاتی وجود دارد و در هزصورت فقط امکان انتخاب و ارسال یکی از این فرمها بعنوانصورت عملکرد به حوزه مالیاتی وجود دارد.
دریافت کد رهگیری:
پس از اتمام مراحل ارسال اظهارنامه، کد رهگیری دریافت خواهید کرد. این کد را برای پیگیری وضعیت اظهارنامه نزد خود نگه دارید.
باید اضافه کرد که نحوه تنظیم و ارسال و تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی در درگاه خدمات مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی تا حد یادی یکسان بوده و تنها در بعضی بخشها متفاوت است. برای مثال در انتخاب نوع اظهارنامه و در ارسال اطلاعاتی مانند هزینهها و درآمد، تفاوتهایی وجود دارد.
مراحل تکمیل و تنظیم اظهارنامه عملکرد در سال ۱۴۰۳
در ابتدا باید گفت با وجود داشتن پروفایل و اکانت کاربری در سامانه مودیان، باز هم لازم است که در سامانه برای تکمیل فرم اظهارنامه و ارسال آن اطلاعاتی که اشاره میکنیم درج شوند. البته، برخی از اطلاعات مانند اطلاعات هویتی به طور خودکار در پروفایل شما در سامانه مودیان بارگذاری میشود. بنابراین، ممکن است تنها لازم باشد که اطلاعات مربوط به فعالیت اقتصادی، درآمدها، هزینهها، معافیتها و تخفیفات مالیاتی خود را در فرم اظهارنامه درج کنید.
جمعآوری اطلاعات و مدارک مورد نیاز:
این اطلاعات و مدارک شامل اطلاعات هویتی (نام و نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد، نشانی، کدپستی، شماره تلفن)، اطلاعات مربوط به فعالیت اقتصادی (نوع فعالیت، محل فعالیت، کد اقتصادی، تاریخ شروع فعالیت)، اطلاعات مربوط به درآمدها (شامل درآمدهای شغلی مانند حقوق و دستمزد و حق السعی، درآمدهای املاک مانند اجاره، سرقفلی و حق کسب و پیشه و درآمدهای دیگر مانند سود سپردههای بانکی و سود سهام)، اطلاعات مربوط به هزینهها (هزینههای مربوط به فعالیت اقتصادی مانند اجاره محل کار، حقوق و دستمزد کارکنان، مواد اولیه، استهلاک و هزینههای دیگری مانند حق بیمه و کمک به اشخاص ثالث) و اطلاعات مربوط به معافیتها و تخفیفات مالیاتی میشود.
انتخاب نوع اظهارنامه:
برای اشخاص اشخاص حقیقی در این بخش باید موارد مربوط به شغلی اول، دوم و سوم (فرم اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی)، املاک (فرم اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک)، ارث (فرم اظهارنامه مالیات بر ارث) انتخاب و مشخص شود. برای اشخاص حقوقی، باید فرم اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی انتخاب شود. پس از این بخش به تکمیل فرم اظهارنامه در بخشهای لازم میپردازیم. بهتر است با کمک راهنمای موجود در فرم تمام بخشهای لازم را تکمیل کرد.
پرداخت الکترونیکی مالیات:
در صورت وجود مالیات متعلقه باید آن را از طریق درگاه های بانکی معتبر که سامانه در اختیار شما قرار میدهد پرداخت کنید. درصورت وجود این مالیات و عدم پرداخت آن،مشمول جریمه تاخیر در پرداخت مالیات خواهید شد.
دقت کنید که اطلاعات موجود در پروفایل شما ممکن است با اطلاعات مورد نیاز برای اظهارنامه شما مطابقت نداشته باشد.درگاه خدمات مالیاتی برای هر اظهارنامه به طور جداگانه اطلاعات را جمعآوری میکند. اطلاعات درج شده در اظهارنامه باید به صورت دقیق و کامل باشد تا از بروز مشکل در فرآیند بررسی و محاسبه مالیات جلوگیری شود.
مهلت ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1403 به شرح زیر است:
اشخاص حقیقی:
- صاحبان مشاغل: تا 31 خرداد 1403برای دوره مالی سال 1402 که طی بخشنامه دارایی تا مورخ ۱۵ مرداد ماه ۱۴۰۳ تمدید گردیده است.
- مالیات بر ارث: تا 31 خرداد 1403برای فوت اشخاص در سال 1402 بعبارتی طی یکسال از تاریخ فوت
- مالیات املاک: تا 31 تیر 1403برای سال 1402
اشخاص حقوقی:
- تمامی شرکتها و سازمانهای مشمول مالیات: تا 31 تیرماه 1403 برای دوره مالی سال 1402
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده برای همه مودیان، تا یک ماه پس از پایان هر فصل است. در صورت عدم ارسال اظهارنامه در موعد مقرر، جریمه تعلق خواهد گرفت.
جرائم عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی یا تکمیل و تنظیم آن برای اشخاص حقیقی و حقوقی
متوجه شدیم که ارسال اظهارنامه مالیاتی یک وظیفه قانونی برای افراد مختلف شاغل در جامعه است. طبعا عدم انجام این وظیفه قانونی طبعات و جریمههای خود را بهدنبال دارد. جرائم عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی عبارتند از:
- اشخاص حقیقی: 30 درصد مالیات متعلقه
- اشخاص حقوقی: 30 درصد مالیات متعلقه
همچنین میزان جریمه عدم پرداخت مالیات به نوع مالیات و زمان پرداخت آن بستگی دارد. جرائم عدم پرداخت مالیاتهای مختلف به این شرح است:
- جریمه عدم پرداخت مالیات بر عملکرد: 5 درصد به ازای هر ماه تاخیر
- جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده: 2 درصد به ازای هر ماه تاخیر
- جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارث: 5 درصد به ازای هر ماه تاخیر
- جریمه عدم پرداخت مالیات بر املاک: 10 درصد مالیات متعلقه
علاوه بر جریمه، در صورت عدم پرداخت مالیات، ممکن است مشمول مجازاتهای دیگری نیز مانند محرومیت از خدمات دولتی ممنوعیت خروج از کشور یا ضبط اموال شوید.
معافیت مالیاتی و ارسال اظهارنامه
معافیت مالیاتی به معنای عدم پرداخت مالیات برای یک شخص یا فعالیت اقتصادی خاص است. در ایران، افراد و مشاغل مختلفی از پرداخت مالیات معاف هستند. این معافیتهای مالیاتی به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
معافیتهای موضوعی
معافیتهای موضوعی که به نوع فعالیت اقتصادی یا درآمد شخص تعلق میگیرند و معافیتهای شخصی که به شخص و شرایط او تعلق میگیرند. برخی از مصادیق معافیتهای موضوعی شامل فعالیتهای کشاورزی، صادرات کالاهای غیر نفتی و درآمد حاصل از سود سپردههای بانکی میشود.
معافیتهای شخصی
حداقل معافیت مالیاتی برای حقوق و دستمزد، معافیت مالیاتی برای افراد تحت تکفل و معافیت مالیاتی برای جانبازان و معلولان برخی از مصادیق معافیتهای شخصی محسوب میشوند.
پس از بررسی اشخاص معاف از مالیات باید اضافه کرد اشخاصی که موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند شامل تمام اشخاص حقیقی است که در سال مالیاتی مشمول پرداخت مالیات باشند و تمام اشخاص حقوقی (شرکتها) به استثنای شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی که مشمول مالیات بر درآمد نیستند.
نحوه پیگیری، استعلام و اطمینان از ارسال و تکمیل اظهارنامه مالیات بر عملکرد
ممکن است پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی خود، نگرانیهایی از تکمیل صحیح و ثبت آن داشته باشید. برای پیگیری، استعلام و اطمینان از ارسال و تکمیل اظهارنامه مالیات بر عملکرد میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
سامانه my.tax.gov.ir:
با استفاده از کد کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه my.tax.gov.ir شوید. به بخش “مشاهده وضعیت اظهارنامه” مراجعه کنید. در این بخش میتوانید وضعیت ارسال و تکمیل اظهارنامه خود را مشاهده کنید.
مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی:
با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به اداره امور مالیاتی مربوطه مراجعه کنید. میتوانید از وضعیت ارسال و تکمیل اظهارنامه خود مطلع شوید.همچنین در صورت بروز مشکل در سامانه my.tax.gov.irمیتوانید با مرکز ارتباطات مردمی سازمان امور مالیاتی کشوربه شماره ۱۵۲۶ تماس بگیرید.
شرایط ویرایش و اصلاح اظهارنامه مالیات عملکرد
در صورتی که اظهارنامه مالیات عملکرد خود را به اشتباه ارسال کردهاید، میتوانید نسبت به وبرایش آن اقدام کنید. البته ویرایش اظهارنامه عملکرد شرایطی دا.رد و هر تغییر و ویرایشی قابل دفاع نیست.از تاریخ پایان مهلت ارسال اظهارنامه یکماه مهلت بابت ویرایش و ارسال اظهارنامه جایگزین دارید. نحوه ویرایش اظهارنامه مالیات عملکرد را در زیر توضیح دادهایم.
- وارد سامانه my.tax.gov.ir شوید.
- با استفاده از کد کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه شوید.
- به بخش “ارسال اظهارنامه” مراجعه کنید.
- گزینه “ویرایش اظهارنامه” را انتخاب کنید.
- اظهارنامه خود را ویرایش و مجدداً ارسال کنید.
نتیجهگیری
اظهارنامه مالیاتی یکی از ابزارهای اساسی مالیاتی است که افراد و شرکتها برای اعلام وضعیت مالی خود به مراجع مالیاتی ارائه میدهند. فرایند تهیه، ارسال، ثبت و تأیید این اظهارنامهها نیازمند دقت و شفافیت است تا از رعایت قوانین مالیاتی و جلوگیری از هر گونه تأخیر یا مشکلات مالیاتی جلوگیری شود.
به صلاح شما ست تهیه و ارسال اظهارنامه های مالیاتی خود را به دست مشاوران خبره مالیاتی دهید تا از ریسک های مالیاتی به درو بمانید.
